18/10/13

Ο τεχνολογικός πολιτισμός στη ζωή των Κυπρίων (2)

Για το πρώτο μέρος κλικ δαμέ!

Πώς πρωτογνώρισαν οι Κύπριοι τον φωνογράφο

1926

Πρωταγωνισταί της ιστορίας είναι ένας διακεκριμμένος βαθύφωνος ιεροψάλτης της εποχής εκείνης και ο δεκαπεντάχρονος ανεψιός του.
Ανεψιέ! Είπε κάποια μέρα ο θείος προς τον δεκαπεντάχρονο ανεψιό του: Έμαθα ότι ο Καραμπέτ Ιντζιρτζιάν έφερε μηχάνημα που αποτυπώνει την ανθρώπινη φωνή και σε θέλω να μου κρατάς ίσο για να ηχογραφήσω το "Υμνήσωμεν πάντες θεοπρεπώς".
- Ευχαρίστως θείε μου!
Κι ο θείος πρόσθεσε βήχοντας:
- Ελπίζω μέχρι την προσεχή Κυριακή να μου περάσει και ο βήχας. Αλλά αυτός μάλλον είναι από το τσιγάρο.
-  Μα καπνίζεις πολύ θείε μου;
- Ναι! Καπνίζω πολύ. Καπνίζω τρία πακκέττα την ημέρα! Κι αυτό ξέρεις γιατί τι κάνω; Γιατί το τσιγάρο μου προκαλεί βήχα και μ΄αυτό τον τρόπο απαλλάττομαι από τα φλέγματα.
Κι έφτασε η Κυριακή.
Κι ο θείος κι ανεψιός μετά την λειτουργία στις 11 η ώρα βρίσκονταν στο κατάστημα του Καραμπέτ Ιντζιρτζιάν για ηχογράφηση.
Ο Καραμπέτ Ιντζιρτζιάν τους πληροφόρησε ότι ο δίσκος διαρκεί 1  1/2 λεπτό.
- Κάνετε μια πρόβα τους είπε κι αρχίζουμε.
Κι ο θείος αφού έβηξε έντονα και καθάρισε τη φωνή του, άρχισε τη δοκιμή: "Υμνήσωμεν πάντες θεοπρεπώς άσμασιν ενθέοις..." και με τον ανεψιό του να του κρατά το ίσο.
Η πρόβα τέλεψε και τώρα έφτασε η στιγμή της ηχογραφήσεως, που θα στοίχιζε δύο σελίνια.
- Θα πω ένα δύο τρία και θ΄αρχίζουμε είπε ο θείος.
Κι η ηχογράφηση άρχισε.
Αλλά μόλις εψάλη η πρώτη φράση Υμνήσωμεν πάντες θεοπρεπώς άσμασιν ενθέοις...", ο θείος άρχισε να βήχη και να βήχη και το βήξιμό του κράτησε μέχρις ότου τέλεψε και το 1  1/2 λεπτό της ηχογραφήσεως.
Ο Καραμπέτ είπε τότε να το επαναλάβουν κι ήταν μάλιστα διατεθειμένος να τους προσφέρει την νέα ηχογράφηση στη μισή τιμή, ένα σελίνι μόνο.
Ο θείος όμως είπε στον ανεψιό του:
- Πάμε καλύτερα να φύγουμε κι ερχόμαστε για νέα ηχογράφηση την ερχόμενη Κυριακή που θα μου περάσει και ο βήχας.
Κι έτσι έγινε. Πήραν τον δίσκο κι έφυγαν.
Σκέφτηκαν όμως καθ΄οδόν ότι θάταν καλά να τον ακούσουν για να δουν τέλος πάντως την ποιότητα της ηχογραφήσεως παρά το τι ηχογραφήθηκε, αφού τον πλήρωσαν κι όλας.
Και περνώντας από το καφενείο του Μεχμέτ της Πλατείας Ασμάλτη, που είχε γραμμόφωνο πήγαν εκεί για να τον ακούσουν.
Ο Μεχμέτ κούρδισε το γραμμόφωνο και τώβαλε μάλιστα και στην διαπασών, κι ο δίσκος άρχισε με την πρώτη φράση "Υμνήσωμεν πάντες θεοπρεπώς άσμασιν ενθέοις...", ότε ακριβώς εδώ ηκολούθησε βήχας, βήχας, βήχας και τι βήχας; Ξεθεοτικός!, πράγμα που έκανε μερικούς από τους θαμώνες του καφενείου να πλησιάσουν προς το γραμμόφωνο.
Μόλις ο δίσκος τέλειωσε ο Μεχμέτ χωρίς να κάνει κανένα σχόλιο, ξανακούρδισε το γραμμόφωνο κι έβαλε τον δίσκο από την αρχή, κι όταν ο δίσκος τέλεψε, κι ο θείος κι ο ανεψιός το πήραν και ξεκίνησαν θλιβεροί για να φύγουν, ο Μεχμέτ τους είπε:
- Δεν μου τον πουλάτε;
- Κάτι είπατε κ. Μεχμέτ, είπε ο ανεψιός.
- Μου τον πουλάτε λέγω;
- Βεβαίως ήταν η απάντηση του ανεψιού. Τον θέλετε πραγματικά τόσο πολύ;
- Και βέβαια! Πόσα θέλετε;
- Ε...Μας κόστισε πέντε σελίνια, πάρτε τον τρία.
Κι ο δίσκος με τον βήχα πουλήθηκε στον Μεχμέτ με κέρδος ένα σελίνι.
Φεύγοντας ο θείος ρώτησε καθ' οδόν τον ανεψιό.
- Δε μου λες; Μα τι θα κάνει αυτόν τον δίσκο με τον βήχα ο Μεχμέτ αφού από το τροπάριο μια φράση ηχογραφήθηκε. Και πάλι τι θα κάνει έστω κι αυτή τη φράση, αφού αυτός είναι Οθωμανός;
- Μα κι εγώ απορώ θείε μου, λέγει ο ανεψιός. Περίμενε μια στιγμή εδώ στη γωνία να πάνω πίσω να τον ρωτήσω.
- Δεν μου λες κ. Μεχμέτ, τι θα κάνεις τον δίσκο; Γιατί σου άρεσε τόσο πολύ και τον αγόρασες;
- Να σου πω λέγει ο Μεχμέτ. Έχω κι έναν άλλο δίσκο που έχει από την αρχή ίσαμε το τέλος "γέλοια"! Τώρα θάχω και "βήχα". Και να δης απόψε με τον βήχα πόσο χάζι θα κάνουν οι πελάτες...
- Κι ο ανεψιός αφού έμαθε τον λόγο που ο Μεχμέτ αγόρασε τον δίσκο, γύρισε στον θείο του που τον περίμενε στην γωνία.
- Λοιπόν τι σούπε ο Μεχμέτ. Γιατί αγόρασε τον δίσκο;
- Γιατί θείε μου έστω κι εκείνη η μικρή φράση "Υμνήσωμεν πάντες θεοπρεπώς άσμασιν ενθέοις..." τον ενθουσίασε!
Κι ο θείος είπε:
- Καλά είπαν πως η Βυζαντινή μουσική κι ο Τούρκικος αμανές έχουν πολλά τα κοινά.
Και πρόσθεσε:
- Ώστε την προσεχή Κυριακή, θεού βοηθούντος, που θάμαι και καλά, θα του ηχογραφήσω όλο το τροπάριο και αφού για μια φράση μας έδωσε τρία σελίνια, ασφαλώς για όλο το τροπάριο θα μας δώση μια λίρα!
- Το μυαλό μας και μια λίρα!
- Τι είπες ανεψιέ;
- Λέω ότι ασφαλώς θα μας δώση τη λίρα.




7 σχόλια:

  1. Αστέριν ο ανεψιός!

    Αρέσκει μου πολλά τούτος ο τρόπος γραφής!

    m0ar!!!!!!!!!!11!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Πολλά ωραία ιστορία ρε. Πάλε καλά που έππεσε στα σσιέρκα σου το βιβλίο, πραγματικό θκιαμάντι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ναι, τύχη! αλλιώς πώς θα το θκιεβάζατε τζι εσείς! αλλά φίλε μου εν κάμνω άλλην αντιγραφή, ως δαμέ ήταν!!!

      Διαγραφή
  3. Μα τι ωραία ιστορία!
    εθύμισεν μου λίο ιστορίες με τον Χόντζα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. έχεις δίκιο! εν κάπου μαζεμένες τζείνες; αρέσκει μου τζείνη που έμαθε το γαούριν του να δουλεύκει χωρίς φαί μα εψόφησε.

      Διαγραφή
    2. ο παπάς μου ξέρει τες ούλλες. ελαλούσεν μου τες κάθε νύχτα. μάνα μου τον παπάκη μου:)

      Γυρεύκω να τες έβρω κάπου γραμμένες όμως. Αν τες έβρω εννα σου πω.

      Διαγραφή