14/7/13

μια πανάκριβη φωτογραφία

Πάλι ο Λαζανιάς...

Το δημοτικό σχολείο στον Λαζανιά το θυμούμαι πάντα κλειστό. Είχε κλείσει γύρω στο 1965 γιατί το χωριό ερήμωσε (από παιδιά τουλάχιστον). Θυμούμαι που παιδί του δημοτικού σε μια επίσκεψη στο χωριό με τους γονιούς μου μπήκα μόνος στο παρατημένο κτίριο και βρήκα χάρτες και βιβλία σκονισμένα. Έχω τα ακόμα. Ευτυχώς, γιατί λίγα χρόνια μετά το αναπαλαίωσαν, έγινε "πολιτιστικό κέντρο" και αργότερα ταβέρνα ακολουθώντας παράλληλα την φθίνουσα πορεία του τόπου μας...

Όταν ήμουν ακόμα παιδί προσπαθούσα να φανταστώ πώς θα ήταν μια μέρα για ένα παιδί σ΄εκείνο το σχολείο και αργότερα λόγω επαγγέλματος για ένα δάσκαλο. Μιλούμε για μονοδιδάσκαλο σχολείο, ένας δάσκαλος, μια αίθουσα, μια τάξη από το πρωτάκι μέχρι τον τελειόφοιτο του δημοτικού.

Ρωτώντας τους μεγαλύτερους που υπήρξαν μαθητές εκεί δεν μάθαινα και πολλά έτσι έλπιζα μόνο στην ανακάλυψη της χρονομηχανής...


Πριν λίγες μέρες επιστρέφοντας ο πατέρας μου από μια συνεστίαση στο χωριό μού λέει με σχεδόν αδιάφορο ύφος "ήταν τζι ένας δάσκαλος, που ήταν κάποτε στον Λαζανιά, που μάλιστα έχει μια εγγονή που είναι συναδέλφισσά σου, τζαι είναι τζαι μισός Λαζανίτης". "Μα σοβαρομιλάς τωρά, βρίσκεται στη ζωή δάσκαλος που ήταν τζειπάνω τζαι τωρά το μαθαίνω;" 


Έκαμα τα μαθηματικά μου, αν ήταν ο τελευταίος δάσκαλος εκεί και ήταν πρωτοδιόριστος, θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 70 χρόνων.

Επικοινωνώ με την φίλη δασκάλα τονίζοντας ότι θέλω οπωσδήποτε επείγουσα συνάντηση. Αν κάποιους τα ταξίδια στον χρόνο τους αφήνουν ασυγκίνητους, εγώ δεν είμαι έτσι. 

Τον επισκέφτηκα στο σπίτι του στην Αγλαντζιά και εκπλάγηκα όταν τον συνάντησα. Είναι ένας άνθρωπος στα 75 του με διαύγεια νεαρού. Όχι μόνο δέχτηκε να με συναντήσει αλλά χάρηκε πολλά γιατί του δόθηκε η ευκαιρία να θυμηθεί εκείνα τα χρόνια που θεωρεί τα καλύτερα στην καριέρα του. Καθίσαμε στην καλοκαιρινή δροσιά  στην βεράντα όπου μου είπε την ιστορία μας από την αρχή. 

Την πρώτη του χρονιά ως δάσκαλος  την έκανε στο Παλαιχώρι. Όταν ξεκίνησε η επόμενη σχολική χρονιά το 1959, στον Λαζανιά δεν έβρισκαν δάσκαλο να πάει. Σ΄ ένα μικρό φτωχό χωριό χωρίς συγκοινωνία ποιος να πάει; Μόνο κάποιος που δεν είχε οικογένεια και δεν θα είχε πρόβλημα να διαμένει. Ο κύριος Ανδρέας παρόλο που μεγάλωσε στην Κλήρου θεωρούσε χωριό του τον Λαζανιά λόγω της μητέρας του που γεννήθηκε εκεί. Μόλις του το ζήτησε ο τότε μουχτάρης και θείος του, Ιγνάτιος, δέχτηκε αμέσως. Έμεινε στο χωριό για δύο χρόνια μέχρι που αρραβωνιάστηκε και πήρε μετάθεση για την Αγλαντζιά.


- Πώς ήταν τα παιδιά, ήταν χαρούμενα στο σχολείο; Ρώτησα κάτι πολύ βασικό για μένα, αφού είμαι γονιός, δάσκαλος και ο πατέρας μου, θείες και θείοι πήγαν σχολείο εκεί.


Η απάντηση ήρθε αμέσως με σιγουριά:


- Βεβαίως! Περνούσαμε πολύ όμορφα, ήμουν πολύ νέος και χωρίς δική μου οικογένεια, τ΄ αγαπούσα και με αγαπούσαν πολύ, ήμουν σαν πατέρας τους. Ήταν 17 παιδιά μόνο, το χειμώνα ανάβαμε την ξυλόσομπά μας, κάθε παιδί έφερνε από ένα μικρό κούτσουρο και όταν είχαμε καλό καιρό παίζαμε έξω, τους είχα κρεμάσει ένα καλάθι χωρίς πάτο κι έριχναν μια αυτοσχέδια μπάλα μέσα, έχω και φωτογραφία να σου δείξω...


Εδώ είναι που σταματάς για λίγο για να φιλοσοφήσεις τη ζωή μας και να θαυμάσεις τους ανθρώπους:





Σ' ένα χωριό που δεν είχε ηλεκτρικό ρεύμα, τηλέφωνο, συγκοινωνία, ένα φτωχό μέρος στην άκρη του κόσμου, ένας δάσκαλος θέλει να αιχμαλωτίσει την στιγμή που τα παιδιά του παίζουν στην αυλή. Τότε που το φιλμ ήταν πανάκριβο, αντί να στήσει τα παιδιά για μια στημένη πόζα πάει παράμερα και τα φωτογραφίζει ενώ παίζουν. 

Φαίνεται το καλάθι που λέγαμε, η ώρα πρωινή από τις σκιές, η ψηλή μαθήτρια αριστερά είναι η αδελφή του πατέρα μου, ο οποίος είχε πάει γυμνάσιο τότε. Της συγκεκριμένης μαθήτριας ο κος Ανδρέας είχε φυλάξει τετράδια και της τα έδωσε πριν λίγο καιρό, μετά από 40 και πλέον χρόνια!


Ο χώρος δεν άλλαξε ιδιαίτερα γιατί είναι τόσο δυνατός που όσες πινακίδες και να βάλεις ή πλακόστρωτα ν΄ απλώσεις θα είναι αναγνωρίσιμος. Το κυπαρίσσι στο βάθος ακόμα στέκει, πριν λίγες μέρες φωτογράφισα την κόρη μου μπροστά του, χωρίς να ξέρω ότι την επόμενη μέρα θα το έβλεπα σε φωτογραφία από 45 χρόνια πριν.



Κύριε Ανδρέα, σ΄ ευχαριστώ για το ταξίδι στο χρόνο που μου πρόσφερες.

14 σχόλια:

  1. Νίκο, με συγκίνησες. Ο κ. Αντρέας, τα παιδιά, το σχολείο, η ξυλόσομπα, η φωτογραφία, η αγνή ψυχή, η αθωότητα, η ψυχή του τόπου μας. Κρυμμένη κάτω από φτιασίδια, ψεύτικα, λαμπερά, μέσα από ενέργειες δασκάλων σαν εσένα βγαίνει και μας κοιτά κατάματα επιτιμητικά και με παράπονο.
    ιων

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ευχαριστώ ίων,

      ακόμα δεν αποφάσισα αν ήταν αθώα χρόνια, ή έτσι τα βλέπουμε τώρα που έφυγαν. αν όντως πάμε από το καλό, στο κακό και μετά στο χειρότερο τότε δεν θα έπρεπε να γεννοβολούσαμε και τα παιδιά μας να βλέπουν το μέλλον με αισιοδοξία...

      Διαγραφή
  2. με γύρισες στα πρώτα χρόνια του δημοτικού που τα έκαμα σε διτάξιο σχολείο. το χειμώνα δίπλα στη σόμπα, κάθε μάθημα επιστήμης και εμπειρία, αφού τα βλέπαμε όλα γύρω μας. Μπορώ να σου πω ότι παρά τις ελλείψεις και χάρη στους καλούς δασκάλους που είχαμε, όχι μόνο μάθαμε περισσότερα από άλλα παιδιά σε μεγάλα σχολεία αλλά κερδίσαμε στην αγάπη των δασκάλων μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. είσαι τυχερή μου ήσουν σε μικρό σχολείο. στην αθήνα που έκανα παιδαγωγικά μας επήραν σε ένα μονοδιδάσκαλο σχολείο στο κέντρο της πόλης. πειραματικό, και μας διαβεβαίωσαν ότι λειτουργούσε άψογα με χαρούμενα παιδιά!

      Διαγραφή
  3. περιττo να πω οτι εσυγκινηθικα.
    cyp

    ΑπάντησηΔιαγραφή

  4. Καλημέρα Νίκο,
    Όμορφη ιστορία, αληθινή

    ΑπάντησηΔιαγραφή